Το πρωτο ερευνητικο προγραμμα (1961-1975)
Από το 1961 ως το 1975, ο Jean Deshayes και ο Δημήτριος Θεοχάρης διεξήγαγαν τις πρώτες συστηματικές ανασκαφές στην θέση, υπό την αιγίδα της Γαλλικής Σχολής Αθηνών και της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας. Κύριος στόχος τους ήταν να καθοριστεί η στρωματογραφική και χρονολογική ακολουθία της Νεολιθικής και της Εποχής του Χαλκού στην περιοχή που παρέμενε ουσιαστικά άγνωστη μέχρι τότε.
Οι ανασκαφές άγγιξαν πολλά σημεία, κοντά στη κορυφή και στις νότιες και ανατολικές πλευρές της τούμπας. Η ελληνική ομάδα, που έσκαψε μόνο δύο χρονιές (1961 et 1967), άνοιξε δυο τομείς στην ανατολική πλευρά, οι οποίοι απέχουν περίπου 20 μέτρα ο ένας από τον άλλο και καλύπτουν συνολική επιφάνεια 300 τ.μ. Η γαλλική ομάδα έκανε περισσότερες αλλά μικρότερες τομές, συνολικής έκτασης 341 τ.μ., ομαδοποιημένες σε τρεις περιοχές: μία στην κορυφή και δύο στα νότια (μέσο και χαμηλότερο τμήμα της πλαγιάς). Πραγματοποίησε συνολικά έξι καμπάνιες (1961, 1967, 1969, 1972, 1974 και 1975).
Καμία τομή δεν έφτασε μέχρι το φυσικό έδαφος, και συνεπώς καμία δεν προσφέρει μια πλήρη στρωματογραφική ακολουθία, αλλά η συσχέτιση των επιμέρους ακολουθιών που λήφθηκαν στους διάφορους τομείς επέτρεψε να καθορίσουμε τη γενική στρωματογραφική διαδοχή : τέσσερις μεγάλες φάσεις εγκατάστασης αποκαλούμενες I ως IV αντιπροσωπεύουν αντίστοιχα την αρχή και το τέλος της Νεότερης Νεολιθικής (φάσεις I-II), την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (φάσεις IIIA-B) και την Ύστερη Εποχή του Χαλκού (φάση IV). Χάρη σε μια μακρά σειρά ραδιοχρονολογήσεων, μία από τις πρώτες στην περιοχή, έγινε δυνατό να προσδιοριστεί η ηλικία και η διάρκεια αυτών των περιόδων, που καλύπτουν πάνω από τέσσερις χιλιάδες χρόνια (περίπου 5400-1100 π.Χ.). Η κορυφή της τούμπας διατηρεί επιπλέον ίχνη μεταγενέστερης εγκατάστασης.
Με τις ανασκαφές αυτές, αποδείχτηκε για πρώτη φορά ότι το τέλος της Νεολιθικής στη Μακεδονία, και κατ’ επέκταση στο μεγαλύτερο τμήμα των Βαλκανίων, προηγείται καθαρά της αρχής της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού στο Αιγαίο. Φάνηκε επίσης ότι η αυτή δεν αρχίζει με τον πρώτο ορίζοντα εγκατάστασης στην Τροία, αλλά υπάρχει ένα ακόμα πιο πρώιμο στάδιο – το αντίστοιχο της φάσης Ντικιλί Τας ΙΙΙΑ – που αντιπροσωπεύει την πραγματική αρχή της εποχής του Χαλκού. Αυτή η ακολουθία επιβεβαιώθηκε λίγο αργότερα και από τις ανασκαφές στους Σιταγρούς (βορειοδυτικά της πεδιάδας της Δράμας) και στο Ezero (Βουλγαρική Θράκη).
Εκτός από την ιστορική συμβολή τους, οι ανασκαφές του Θεοχάρη και του Deshayes έδειξαν τον εξαιρετικό πλούτο της αρχαιολογικής θέσης και την υψηλή ποιότητα των διαφόρων τομέων παραγωγής, ειδικά κατά την Νεολιθική περίοδο (αγγεία, ειδώλια, κοσμήματα, κτλ.). Πολλά σπίτια που είχαν καταστραφεί από πυρκαγιά διατηρούσαν αρχιτεκτονικά στοιχεία στη θέση τους (τοίχους, θερμικές κατασκευές, κτλ).