Παρουσιαση

Οι ερευνες

Χρονολογιο

Παραρτηματα

επικαιροτητα

    

Νεολιθικη: Τα σπιτια

Η οργάνωση του χώρου και οι τεχνικές κατασκευής

Τα σπίτια του τομέα 6

Πηλός χτισίματος

Οι θερμικές κατασκευές

Οι κεραμικοί κλίβανοι

Το βουκράνιο

Το βουκρανιο

Αυτό το εξαιρετικό αντικείμενο βρέθηκε το 1995 σε ένα στρώμα του τέλους της Νεότερης Νεολιθικής Ι. Ανήκε σε ένα σωρό από μπάζα προερχόμενο από την καταστροφή ενός σπιτιού. Πρόκειται για ένα πραγματικό κρανίο βοοειδούς, το οποίο επικαλύφθηκε με ωμό πηλό σε χαμηλό ανάγλυφο, έτσι ώστε να του ξαναδίνει τη μορφή ενός κεφαλιού ζώου. Το σχήμα είναι περίπου τριγωνικό, τα κέρατα σπασμένα χαμηλά και η πίσω επιφάνεια είναι επίπεδη: τα μάτια, τα ρουθούνια και το στόμα δηλώνονται από αυλάκια και κοιλότητες. Αυτό το αντικείμενο θυμίζει σαφώς τα κεφάλια των ταύρων του Çatal Hüyük, φτιαγμένα από ωμό πηλό πάνω σε πραγματικά κέρατα και τοποθετημένα στον τοίχο, τα οποία είναι όμως πολύ παλιότερα χρονολογικά. Θυμίζει ακόμη περισσότερο τα λίγα βουκράνια που μας είναι γνωστά από τους νεολιθικούς πολιτισμούς των κεντρικών Βαλκανίων (Ουγγαρία, Σερβία, Ρουμανία) : αυτά όμως μερικές φορές είναι φτιαγμένα εξ ολοκλήρου από ωμό πηλό και οπωσδήποτε μεταγενέστερα από το παράδειγμα του Ντικιλί Τας, που εμφανίζεται μοναδικό στα Νότια Βαλκάνια.

Η συχνότητα του μοτίβου της κεφαλής βοοειδών από τη Εγγύς Ανατολή ως την Ευρώπη οδήγησε αρκετούς στο να υποθέσουν μια γενικευμένη λατρεία του ταύρου και να αναγνωρίσουν παντού ιερά. Αλλά αυτή η υπόθεση δεν μπόρεσε ποτέ να επιβεβαιωθεί και η ομοιότητα των μορφών δεν σημαίνει απαραίτητα και ομοιότητα των συμβολισμών. Το βουκράνιο του Ντικιλί Τας, πάντως, θα ήταν τοποθετημένο σε κάθετη θέση, σε κάποιο εσωτερικό στήριγμα ή σε κάποιο τοίχο του σπιτιού (έτσι όπως φαίνεται σε ένα ομοίωμα σπιτιού που πρόσφατα βρέθηκε στον Προμαχώνα/Topolnitsa), ή ίσως και πάνω από την είσοδο. Αυτό μας φέρνει στο νου τα αμέτρητα τρόπαια κυνηγιού όλων των εποχών τα οποία κατέληξαν να έχουν μόνο διακοσμητική αξία. Η ακριβής σημασία του ωστόσο δεν έχει διευκρινιστεί μέχρι στιγμής.