Οι αρχες : ενδειξεις για τις πρωτες φασεις της εγκαταστασης

Οι γνώσεις μας για τις πρώτες φάσεις ανθρώπινης εγκατάστασης στο Ντικιλί Τας προέρχονται όχι από ανασκαφές, αλλά από μια σειρά πυρηνοληψιών (καρότα) που πραγματοποιήθηκαν σε διάφορα σημεία της τούμπας το 1993 και το 2010.

Οι πρώτες ομάδες ανθρώπων φτάνουν στην θέση σε μια προχωρημένη φάση του Ολόκαινου, όταν ένα παχύ εύφορο έδαφος (μέχρι 0,80 μ. πάχος) έχει ήδη σχηματιστεί πάνω από το τελευταίο στρώμα ιζημάτων του Πλειστόκαινου. Αν και δεν πρόκειται για φυσικό λόφο, το σημείο αυτό εμφανιζόταν ελαφρώς υπερυψωμένο σε σχέση με το έλος και τις γύρω εκτάσεις, λόγω της παρουσίας δύο επιμήκων βαθύνσεων εκατέρωθεν, γεγονός που του πρόσφερε ένα σαφές τοπογραφικό πλεονέκτημα.


Οι νεοφερμένοι εγκαθίστανται κατά πάσα πιθανότητα στο κέντρο της μελλοντικής τούμπας , όπως υποδεικνύει η παρουσία πολύ παλιών προσχώσεων ανθρωπογενούς προέλευσης στη βάση των καρότων της περιφέρειας, αλλά ίσως και στα ανατολικά και βορειοανατολικά πρανή, δηλαδή πιο κοντά στην πηγή του γλυκού νερού. Πράγματι, σε αυτά τα δύο σημεία υπάρχουν ενδείξεις για την ύπαρξη επιτόπου στρωμάτων εγκατάστασης, που απέδωσαν και λίθινα εργαλεία. Οι χρονολογήσεις με άνθρακα 14 έδειξαν πρόσφατα ότι αυτά τα στρώματα ανάγονται στο δεύτερο μισό της 7ης χιλιετίας π.Χ. Στη συνέχεια, μια αύξηση της στάθμης του υδροφόρου ορίζοντα ανάγκασε ίσως τους κατοίκους να μετακινηθούν προσωρινά προς το κέντρο της τούμπας, προτού εξαπλωθούν τελικά σε ολόκληρη την έκταση.