Εποχη Χαλκου : τα ΑΓΓΕΙΑ
Τα κεραμικα αγγεια της Υστερης Εποχης Χαλκου
.jpg) |
Τα κεραμικά σκεύη της Ύστερης Εποχής του Χαλκού έχουν παρόμοια τεχνικά χαρακτηριστικά με αυτά της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού. Είναι χειροποίητα, ψημένα σε μέτριες θερμοκρασίες, κατασκευασμένα με βάση κεραμική ύλη που προέρχεται από τις ίδιες πηγές πρώτων υλών. Επιπλέον, η γκάμα των σχημάτων παρουσιάζει μεγάλες ομοιότητες. Τα πιθάρια με επίθετες ταινίες με δαχτυλιές ή εγκοπές, ή με σειρές εγχαράξεων ή εμπιέσεων, εξακολουθούν να εκπροσωπούνται σε υψηλά ποσοστά, ενώ το μέγεθός τους φαίνεται ότι αυξάνεται. Συνεχίζονται επίσης οι κανάτες (πρόχοι) με το λοξό (οπισθότμητο) στόμιο. Παράλληλα, εμφανίζονται νέοι τύποι αγγείων όπως τα διπλά αγγεία με μια κάθετη λαβή στο κέντρο, και ένα μοναδικό παράδειγμα ενός μεγάλου ανοιχτού αγγείου (άνοιγμα περίπου 60 εκ.) με περιχείλωμα στη μια πλευρά και οριζόντια λαβή. Από τα μικρότερου μεγέθους αγγεία χαρακτηριστικά είναι τα σφαιρικά κύπελλα με γωνιώδεις κάθετες λαβές που ξεπερνούν το χείλος (κανθαρόσχημα) και οι ανοιχτές λεκάνες με λαβές σε σχήμα μισοφέγγαρου. |
 |
Μεγάλος αριθμός αυτών των αγγείων, κυρίως κανθαρόσχημα, φέρουν επίχρισμα γραφίτη που συχνά είναι δύσκολο να διακριθεί από την πλούσια σε μίκκα κεραμική ύλη χωρίς επίχρισμα. Μια περίπλοκη τεχνική διακόσμησηςπου συνδυάζει την εγχάραξη, την επικάλυψη με γραφίτη και την προσθήκη χρωματιστής ύλης μετά το ψήσιμο, είναι χαρακτηριστική πράγματι για την Ύστερη Εποχή του Χαλκού στην περιοχή. Τα πιο συχνά μοτίβα είναι οι σπειροειδείς και οι ευθύγραμμες ζώνες που συνδιάζονται με τρίγωνα και κύκλους ενταγμένα σε μετόπες.
Η ανασκαφή του 2008 έδωσε τα τρία πρώτα ― και μέχρι σήμερα τα μόνα ― θραύσματα αγγείων μυκηναϊκού τύπου στην οικισμό. Το ένα ανήκει σε έναν σκύφο (είδος μπωλ) χαρακτηριστικό της Υστεροελλαδικής ΙΙΙ Γ περιόδου. Δεν γνωρίζουμε ακόμα αν πρόκειται για αγγεία εισαγωγής ή τοπικής παραγωγής. Η τεχνική τους πάντως είναι εντελώς διαφορετική από την υπόλοιπη κεραμική παραγωγή αυτής της περιόδου : είναι φτιαγμένα στον τροχό με ανοιχτόχρωμο πηλό που περιέχει πολύ λίγες προσμίξεις και είναι διακοσμημένα με στιλπνή σκούρα καφέ βαφή. Εχουν ψηθεί προφανώς σε υψηλή θερμοκρασία (≥ 850-900°C), γεγονός που τους δίνει χαρακτηριστική υφή και « ήχο ».
Πολύ λίγα αγγεία έχουν βρεθεί σε συνθήκες τέτοιες ώστε να μας επιτρέπουν να πούμε περισσότερα για τη λειτουργία τους, ή τουλάχιστον για την τελευταία τους χρήση. Η περίπτωση ενός πιθαριού που βρέθηκε σπασμένο πάνω σ’ ένα δάπεδο είναι σχεδόν υποδειγματική : γύρω του βρίσκονταν πολλοί απανθρακωμένοι σπόροι σταφυλιού , ενώ το ίδιο το αγγείο μοιάζει να διατηρεί εσωτερικά κάποιο κατάλοιπο, του οποίου η ανάλυση βρίσκεται σε εξέλιξη. Δεν αποκλείεται να αποδειχτεί ότι χρησιμοποιούνταν για την ζύμωση πατημένων σταφυλιών, διαιωνίζοντας ίσως μια πρακτική που είχε ξεκινήσει στο Ντικιλί Τας από την Νεότερη Νεολιθική ΙΙ.
.jpg)
Μεγάλος αριθμός αυτών των αγγείων, κυρίως κανθαρόσχημα, φέρουν επίχρισμα γραφίτη που συχνά είναι δύσκολο να διακριθεί από την πλούσια σε μίκκα κεραμική ύλη χωρίς επίχρισμα. Μια περίπλοκη τεχνική διακόσμησηςπου συνδυάζει την εγχάραξη, την επικάλυψη με γραφίτη και την προσθήκη χρωματιστής ύλης μετά το ψήσιμο, είναι χαρακτηριστική πράγματι για την Ύστερη Εποχή του Χαλκού στην περιοχή. Τα πιο συχνά μοτίβα είναι οι σπειροειδείς και οι ευθύγραμμες ζώνες που συνδιάζονται με τρίγωνα και κύκλους ενταγμένα σε μετόπες.
Η ανασκαφή του 2008 έδωσε τα τρία πρώτα ― και μέχρι σήμερα τα μόνα ― θραύσματα αγγείων μυκηναϊκού τύπου στην οικισμό. Το ένα ανήκει σε έναν σκύφο (είδος μπωλ) χαρακτηριστικό της Υστεροελλαδικής ΙΙΙ Γ περιόδου. Δεν γνωρίζουμε ακόμα αν πρόκειται για αγγεία εισαγωγής ή τοπικής παραγωγής. Η τεχνική τους πάντως είναι εντελώς διαφορετική από την υπόλοιπη κεραμική παραγωγή αυτής της περιόδου : είναι φτιαγμένα στον τροχό με ανοιχτόχρωμο πηλό που περιέχει πολύ λίγες προσμίξεις και είναι διακοσμημένα με στιλπνή σκούρα καφέ βαφή. Εχουν ψηθεί προφανώς σε υψηλή θερμοκρασία (≥ 850-900°C), γεγονός που τους δίνει χαρακτηριστική υφή και « ήχο ».
Πολύ λίγα αγγεία έχουν βρεθεί σε συνθήκες τέτοιες ώστε να μας επιτρέπουν να πούμε περισσότερα για τη λειτουργία τους, ή τουλάχιστον για την τελευταία τους χρήση. Η περίπτωση ενός πιθαριού που βρέθηκε σπασμένο πάνω σ’ ένα δάπεδο είναι σχεδόν υποδειγματική : γύρω του βρίσκονταν πολλοί απανθρακωμένοι σπόροι σταφυλιού , ενώ το ίδιο το αγγείο μοιάζει να διατηρεί εσωτερικά κάποιο κατάλοιπο, του οποίου η ανάλυση βρίσκεται σε εξέλιξη. Δεν αποκλείεται να αποδειχτεί ότι χρησιμοποιούνταν για την ζύμωση πατημένων σταφυλιών, διαιωνίζοντας ίσως μια πρακτική που είχε ξεκινήσει στο Ντικιλί Τας από την Νεότερη Νεολιθική ΙΙ.
