Νεολιθικη: Τα εργαλεια
Τα εργαλεια απο οστο
Περισσότερα από τριακόσια οστέινα αντικείμενα έχουν βρεθεί στα ανασκαμμένα στρώματα της Νεότερης Νεολιθικής στο Ντικιλί Τας. Περιλαμβάνουν ποικίλα εργαλεία κοπής, κρούσης και λείανσης, σουβλιά, και τμήματα θηκών. Η μελέτη αυτών των αντικειμένων έγινε με βάση την ανάλυση της μορφής, των διαστάσεων και των τεχνολογικών χαρακτηριστικών τους. Ποικίλες πειραματικές εφαρμογές επέτρεψαν να μελετηθεί καλύτερα η χρήση και η φθορά τους. Ως πρώτες ύλες για την κατασκευή οστέινων εργαλείων επιλέγονταν επιμήκη οστά μηρυκαστικών και χοίρων, κέρατα ελαφιών και πλατονιών και πλευρές μεγαλόσωμων ζώων. Τα κύρια κριτήρια επιλογής των οστών ήταν η διαθεσιμότητα και οι φυσικές και μηχανικές τους ιδιότητες. Κυνόδοντες χοίρων χρησιμοποιούνταν κυρίως για την κατασκευή κοσμημάτων και δευτερευόντως εργαλείων. Επεξεργασμένοι αστράγαλοι μικρών μηρυκαστικών και χοίρου απαντούν στη Νεότερη Νεολιθική ΙΙ.
Για τη διαμόρφωση των εργαλείων με κόψη και των σουβλιών επιλέγονταν συνήθως τμήματα προερχόμενα από την θραύση κερκίδων και κνημών, και από την θραύση ή την κατά μήκος αυλάκωση των κύριων μετακαρπικών και μεταταρσικών οστών των μηρυκαστικών. Τα εργαλεία από μεταπόδια κόκκινων ελαφιών αυλακωμένα κατά μήκος είναι χαρακτηριστικά της Νεότερης Νεολιθικής Ι και, όπως άλλα οστά που αυλακώθηκαν για να τεμαχιστούν, δείχνουν ότι η επιλογή της πρώτης ύλης και η εφαρμογή των κατασκευαστικών μεθόδων δεν ακολουθούσαν αυστηρούς κανόνες.
Αξιοσημείωτη είναι η χρήση, ιδιαιτέρως κατά τη Νεότερη Νεολιθική Ι, κεράτων ελαφοειδών τεμαχισμένων κατά μήκος για την κατασκευή εργαλείων με κόψη. Από προϊόντα εγκάρσιου τεμαχισμού κατασκευάζονταν διάφορα εργαλεία κρούσης και τμήματα θηκών, όλα με οπή στειλέωσης. Η επιμέλεια και η ευχέρεια στην πελέκηση για τη διαμόρφωση εργαλείων χαρακτηρίζουν την επεξεργασία των κεράτων. Για πλατιά και μεγάλου μήκους ξέστρα, σπάτουλες και εργαλεία με αιχμή επιλέγονταν, με βάση το σχήμα και το μέγεθος τους, οι πλευρές μεγαλόσωμων ζώων, κατά κανόνα βοδιών. Χρησιμοποιούνταν τμήματα εγκαρσίως κομμένων σωμάτων και τμήματα της έσω ή έξω επιφάνειάς τους, που δείχνουν διαφορετικό βαθμό επεξεργασίας κατά την διαμόρφωση των εργαλείων. Επισημαίνεται, τέλος, η παρουσία ενός θραύσματος κεφαλής καμακιού, εύρημα σπάνιο στην Βόρεια Ελλάδα, και κουταλιών, τα οποία, αν και ολιγάριθμα, αποτελούν τυπικό εύρημα στους οικισμούς της Νεότερης Νεολιθικής στην Ανατολική Μακεδονία. |
||